ارزیابی ژرم پلاسم گندم در مقابل تنش شوری

برای اصلاح تحمل شوری گندم از طریق شناسائی و انتقال ژن های تحمل شوری به ارقام سازگار، تنوع بین واریته ای کافی نیست و غربال سازی ژرم پلاسم گندم ضروری است. به-منظور ارزیابی ژرم پلاسم گندم، 34 نمونه مختلف از چهار گونه از ژرم پلاسم گندم شامل: نمونه های هگزاپلوئید (aabbdd)، تتراپلوئید (aabb)، دیپلوئید (dd) و دیپلوئید با ژنوم (aa) که از مناطق مختلف ایران جمع آوری شده بودند، در دو محیط بدون شوری و با تنش شوری، در یک طرح آشیانه ای فاکتوریل (تقاطعی) با سه تکرار در گلخانه مورد ارزیابی قرار گرفتند. صفات وزن خشک بیولوژیک، نسبت آب بافت گیاهی به وزن خشک (wc)، غلظت na+ و تحمل استرس (st) اندازه گیری گردیدند. همبستگی معنی داری بین شاخص تحمل و مقدار سدیم بافت گیاهی و wc وجود داشت. برآورد ضریب تغییرات ژنتیکی صفات از طریق امیدهای ریاضی، نشان داد که جمعیت از تنوع ژنتیکی معنی داری برخوردار است. تجزیه کلاستر براساس روش ward، کلیه ژنوتیپ ها را در فاصله 4/7 در چهار گروه قرار داد و فاصله دورترین افراد 2/22، و کمترین فاصله بین افراد 89/0 برآورد شد و مطابقت خوبی بین نتایج حاصل از تجزیه کلاستر و ضریب تغییرات ژنتیکی وجود داشت. در داخل گونه های مختلف، نمونه هائی با غلظت سدیم زیاد و تحمل بالا و نمونه هائی با سدیم کم و تحمل بالا مشاهده شد. به منظور اصلاح گندم نان در مقابل شوری، باید از تنوع موجود در سایر گونه های خویشاوند گندم و جمع کردن مکانیزم های دفع و تحمل سدیم در داخل یک ژنوتیپ با کمک مارکرهای ملکولی، بهره جست.